Jongerenambassadeurs Merle (21) en Alihan (22) kijken over de grenzen van religies naar wat ze delen. Dat levert verrassende inzichten op. ‘Als praktiserende moslims heb je lijst van regels waar je je aan houdt, dus ik vroeg in de kerk: “Wat is jullie lijst?” Het antwoord was: “Wij hebben niet echt een lijst. De een vult het zo in en de ander zo.”‘
‘Ik ben altijd heel geïnteresseerd geweest in de Joodse en islamitische cultuur en geloof en ik weet de basis ook wel, maar ik ken eigenlijk nauwelijks mensen. Die kom je niet vanzelf tegen,’ heeft Merle, vierdejaars Pabostudent en christen gemerkt. ‘Vaak ben je zo gewend aan je eigen normen en waarden dat je er nauwelijks zicht op hebt hoe een ander in het leven staat.’
Niet achter de voordeur
‘Ik wil graag bijdragen aan de maatschappij en ben politiek en bestuurlijk actief. Ik zie dat religie langzaamaan verdwijnt uit het openbare leven en een belangrijke vraag voor mij is hoe je je als religieuze jongere daartoe verhoudt. Religie is voor mij niet iets voor achter de voordeur.’ Alihan studeert aan de Technische Universiteit Delft en is moslim.
‘Daar praat ik wel veel over met andere jonge moslims, maar ik wilde het er ook graag over hebben met christelijke en joodse jongeren, omdat ik denk dat we eenzelfde vervreemding delen. Toch gebeurde dat niet. Ik kwam waarschijnlijk wel christelijke jongeren tegen, maar geen christelijke jongeren die die identiteit ook echt uitdroegen.’
Vuur in haar ogen
Dat veranderde toen Alihan vorig jaar jongerenambassadeur werd bij het Overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims (OJCM). ‘Vóór de schermen zie je weinig samenwerking tussen verschillende religies, dus het leek me interessant om te kijken hoe dat daarachter is. Tot mijn vreugde zag ik daar heel veel solidariteit en verbondenheid.
Ik herinner me dat we een keer in vergadering zaten met de mensen van het OJCM, waar een politica zich heel emotioneel en assertief uitsprak tegen politieke partijen die moslims bashen. Ze was zelf geen moslim, maar ik zag het vuur in haar ogen en dat vond ik zo mooi.’
Alle vragen kwijt
De jongerenambassadeurs zijn afkomstig uit verschillende religieuze achtergronden. In het jaar dat ze ambassadeur zijn, gaan ze met elkaar in gesprek, wonen ze vergaderingen bij en praten ze mee bij het OJCM en gaan ze naar verschillende maatschappelijke en religieuze activiteiten. Daarnaast organiseerde de groep van Alihan een rondgang langs verschillende gebedshuizen in Amsterdam.
Daar heeft hij veel van geleerd. ‘De islam heeft drie dimensies: de regels, de geloofsleer en je persoonlijke band met God. We zien van elkaar alleen de buitenste laag: de regels. Maar het is belangrijk om ook die andere dimensies te leren kennen en hopelijk te begrijpen. Dus ik kon al mijn vragen kwijt. Als praktiserende moslims heb je lijst van regels waar je je aan houdt, dus ik vroeg in de kerk: “Wat is jullie lijst?” Het antwoord was: “Wij hebben niet echt een lijst. De een vult het zo in en de ander zo.”
Meerdere vormen van aanbidden
Bij de synagoge vroeg ik naar hoe zij naar Jezus kijken. Daar viel me ook op hoe de Joden hun heilige geschriften melodieus hardop lezen – net als wij bij de Kor’an. Dat heeft me echt aan het denken gezet.
Als je alleen maar in de moskee komt, lijkt het aanbidden van God alleen iets van de islam. Dat doet, heel subtiel, iets met je denken: je koppelt onbewust het aanbidden van God aan een enkele religie en misschien zelfs aan bepaalde etniciteiten. Maar bij die rondgang langs de gebedshuizen ervaar je dat aanbidding van God bij meerdere culturen hoort.
Dat inzicht heeft veranderd hoe ik naar religies kijk. Als ik nu naar een moskee ga, besef ik dat er meerdere vormen van aanbidden zijn. Hoe meer ik leerde, hoe meer ik me realiseerde dat er heel veel is dat ik niet weet.’
Atheïstisch
Merle zat, na een wat gemengde basisschool, op een christelijke middelbare school en Pabo. Toen ze vorig najaar een minor van een half jaar deed aan de Radbouduniversiteit, ontmoette ze een atheïstische studiegenoot.
‘Met haar heb ik zulke mooie gesprekken gehad. Zij durfde het met mij bijvoorbeeld niet te hebben over LHBTI+, omdat ze het beeld had dat alle christenen daar tegen zijn. We hadden het ook over de bijbel: zij vond die verhalen soms te wonderlijk, en vroeg mij: hoe kan jij dat bevatten?
Uiteindelijk kwamen we er achter dat zij alles vanuit de wetenschap verklaart en ik heel vaak niet. Ik vind dat mooi, want als je weet waarin je verschilt, kun je makkelijker met elkaar praten en krijg je meer gevoel voor elkaar. Dat wil zeggen: als je doel niet is om elkaar te overtuigen, maar om overeenkomsten te zoeken.’
Dat inzicht hielp Merle weer bij haar lessen. ‘Ik werk nu op een christelijke basisschool waar ook veel kinderen met een niet-religieuze opvoeding zitten en ik heb ook wel islamitische kinderen in de klas gehad. Ik vind het belangrijk om te weten hoe zij in het leven staan. Het begint juist bij kinderen. Ik kan daar echt van leren.’
Interreligieuze avond
Nadat ze de NOS-story van Alihan zag, besloot Merle zich aan te melden bij de Jongerenambassadeurs en werd ze gematcht met het OJCM.
Ook haar lichting organiseert een eigen project en wel een interreligieuze avond voor jongeren op 18 mei rond het thema: ‘Kom uit je bubbel’. ‘Het is een heel mooi programma. We komen bij elkaar in een moskee en eten daar samen. Tabitha van Krimpen, de jonge Theoloog des Vaderlands en een jonge moslima vertellen over hun ervaringen. Daarna kun je in groepjes verder praten. Zo kunnen mensen elkaar laagdrempelig en met hun eigen verhalen en vragen ontmoeten. Dat geldt ook voor niet-religieuze jongeren. Alle inzichten en verhalen zijn belangrijk, ook die vanuit puur persoonlijke perspectief.’
Keihard werken
Merle zit er nog midden in en werkt keihard om de bijeenkomst van volgende week tot een succes te maken. Alihan staat weer op enige afstand, maar het ambassadeurschap heeft hem veel gebracht: contacten, kennis, inzichten en een flinke uitbreiding van zijn netwerk. ‘De Amerikaanse ambassade nodigde ons uit voor onder meer een Iftar en ik deed mijn verhaal bij onder meer NOS-stories. Het is heel mooi hoe zo’n balletje gaat rollen. Er is kennelijk behoefte aan dit soort positieve verhalen.’
Hij is vast van plan om er 18 mei bij te zijn. ‘Wij waren de eerste lichting jongerenambassadeurs. De pioniers. Ik ga zien of ze ons gaan overtreffen. Ik hoop het wel.’
Tekst: Marijke Verduijn
Bron: ‘Er is behoefte aan positieve verhalen’ | Zin in Opvoeding
