Het 19e-eeuwse model van de Tempelberg/Haram al-Sharif kan de interreligieuze dialoog stimuleren. Het OJCM was bij de presentatie van het model in Museum Catharijneconvent. Marieke van Schijndel, directeur van het Museum Catharijneconvent, vertelt dat ze getroffen waren door de oproep van OJCM om Jeruzalem symbool van vrede te laten zijn. Om dit geluid kracht bij te zetten, heeft het museum het OJCM uitgenodigd om op 28 mei aanwezig te zijn bij de presentatie van het model. Het museum wil aan de hand van dit model basisschoolleerlingen laten zien wat de betekenis van deze heilige plek is voor joden, christenen en moslims. Het model is onderdeel van de collectie Schouten, die wordt overgedragen van het Bijbelsmuseum/Nederlands Bijbelgenootschap aan Museum Catharijneconvent.
Model van de Tempelberg/Haram al-Sharif
bron: Museum Catharijneconvent
Het Museum Catharijneconvent is een bijzonder object rijker: een negentiende-eeuws model van de Tempelberg/Haram al-Sharif in Jeruzalem. Deze maquette hoort bij de verzameling van ds. Schouten die Museum Catharijneconvent overnam van het Bijbels Museum in Amsterdam. Het prachtige voorwerp met minuscuul uitgewerkte details is te zien op de tentoonstelling Feest! Weet wat je viert, die met name leerlingen uit het primair onderwijs bezoeken. Daarmee krijgt het model weer een educatieve functie.
Het Schoutenkabinet
De maquette is een van de vele objecten uit de verzameling van dominee Leendert Schouten (1828-1905). In 1852 startte hij in zijn huis in Utrecht een museum met voorwerpen gerelateerd aan de Bijbel. Schouten ontving het model van de Tempelberg al in 1879, maar kon het pas tonen in 1882, toen hij een ruimer huis aan de Nieuwegracht kocht. Zijn verzameling, ‘het Schoutenkabinet’, vormde later de basis van het Bijbels Museum in Amsterdam, dat in 1925 werd geopend. Vorig jaar is de kerncollectie van het Bijbels Museum overgebracht naar Museum Catharijneconvent.
Bijzondere details in model
Archeoloog en maquettebouwer Conrad Schick bouwde het model van de Tempelberg in 1879 voor Schouten. De maquette bestaat uit losse onderdelen die de islamitische heiligdommen op de Haram al-Sharif, voorheen de plaats waar de Joodse Tempel stond, goed weergeven. De nieuwste archeologische vondsten van toen, zoals stadsmuren, onderaardse ruimten en cisternen, zijn erin verwerkt. Schick was een van de weinige archeologen die de gelegenheid kregen om in alle ondergrondse delen van de Tempelberg/Haram al-Sharif metingen te doen en tekeningen te maken. Zijn model biedt hiermee een goed beeld van de situatie van de Tempelberg/Haram al-Sharif in de negentiende eeuw. Het maakt duidelijk hoe nauw de heilige plaatsen van joden, christenen en moslims met elkaar zijn verbonden. Conrad Schick bouwde meerdere modellen, onder andere het model dat hij maakte voor de Wereldtentoonstelling van 1873 in Wenen. Tegenwoordig is het model in Museum Catharijneconvent het enige dat nog in Europa te bezichtigen is. De andere twee overgebleven modellen bevinden zich in Jeruzalem.
Heilige plaats voor joden, christenen en moslims
De Tempelberg/Haram al-Sharif in Jeruzalem is voor christenen, joden en moslims een belangrijke heilige plaats. Waar zich nu de islamitische heiligdommen bevinden, stond voorheen de Joodse Tempel. Deze tempel is in 70 na Chr. verwoest door de Romeinen. In de 7e eeuw kwamen Jeruzalem en de Tempelberg onder islamitisch gezag en werden de Rotskoepel en de Aqsamoskee gebouwd.
Voor joden en christenen is de Tempelberg de plek waar Abraham zijn zoon Isaäk op het altaar bond en waar koning Salomo in opdracht van God de Eerste Tempel bouwde. Voor moslims is Haram al-Sharif na Mekka en Medina de derde heilige plaats. De profeet Mohammed is begon hier zijn reis naar de hemel.
Stimulans interreligieuze dialoog
Met de plaatsing van de maquette van de Tempelberg/Haram al-Sharif sluit het museum aan bij de behoefte van het onderwijs met leerlingen te spreken over religie. ‘Wij ontvangen 20.000 leerlingen per jaar. Die vertellen we verhalen over het christendom en uiteraard ook over de andere religies van Abraham. Hoe kun je dat beter doen dan met een indrukwekkende maquette van de Tempelberg/Haram al-Sharif, voor deze drie religies een heilige plek?’, aldus directeur Marieke van Schijndel. Deze toevoeging stimuleert de interreligieuze dialoog. De tentoonstelling Feest! Weet wat je viert sluit hierdoor nog beter aan bij actuele thema’s in het onderwijs, zoals burgerschap.
